Cenâb-ı Hakk buyuruyor:
"Benim öyle kullarım var ki, onların ticaretleri zikirlerine mani olmaz."
Kim bunlar? Veliler. İnsanların içerisinden seçilmiş bunlar. Neleri ile? İlimleri, amelleri ile. Şeriat tarikat ile olmuşlar. Şeriat, tarikat, hakikat, marifet. Bunlarla o nimete malik olmuşlar. Öyle ise tarikattan, şeriattan maksat nedir?
Şeriattan maksat: Cesetle ilgili olan. Cesedinle şeriatı yaşayacaksın. Kalbini ancak zikrullahla temizlersin. Senin o çok kıymet vermiş olduğun o amel senin kalbini temizlemez. Eğer ilmin sana varlık oluyorsa, ben âlimim, ben biliyorum diyorsan, o ilim senin kalbini temizlememiş. Benim şu kadar amelim var. Ben üstün insanlardanım diyorsan, o amel de senin kalbini temizlememiş.
Ya nasıl temizlenecek senin kalbin? Her şeyi kalbinden çıkaracaksın. Amelin mi var. Çıkaracaksın. Mal sevgisi, evlat sevgisi, herşeyi çıkaracaksın ki kalbin temizlensin ve kalb-i selîm olasın. O zaman huzura ulaşasın.
Eriş kalb-i selîm içre huzura
Seni mahv et erem dersen sürura
Ölümden evvel öl gel gir kubura
Sefa, sürûr mahviyettedir, yokluktadır. Varlıkta sefa, sürûr olmaz.
"Mûtû kable entemûtû" buyurmuyor mu Cenâb-ı Hakk.
"Ölmeden evvel ölün."
Ölmeden evvel ölürsen ne olur? Berzah alemini geçtin.
Hakikat güllerin görmek dilersen
Marifet meyvasını dermek dilersen
Hakikate ulaşmak istiyorsan, marifete ulaşmak istiyorsan ne lazım? Kalbi selim lâzım. Mahviyetle olur kalbi selim. Ne ile olur? Allah'ı zikrede zikrede olur. Allah'ın sevgisi karşısında bütün sevgiler muhaliftir. Bir kalbteki dünya sevgisi ahiret sevgisi de manidir buna.
Ahirete karşı dünya kuru dava. Ama ehl-i huzura karşı da ahiret kuru davadır. Niçin. Sen ahiret için işledinse o ameli, Allah verir sana da ahireti. Cenneti verir. Cehennemden kurtulursun.
Amelli insanlar için üç türlü amel vardır. İnsanlar ameli üç maksatla yapıyorlar:
1. Cehennem korkusu: Haktır. Allah'ın gazabından korkuyor. Çünkü onu kurtarır. Allah azap etmez.
2. Cenneti kazanmak için.
3. Allah için amel edenler.
Cenâb-ı Hak buyuruyor ki:
"Günde 70 defa bir kulumun kalbine nazar ederim.'"
Ama kim alır bu nazarı. Gafil olan alır mı? Gafil olan bir kimsenin kalbi güneş ışığı girmeyen bir bina gibi karanlıktır. Güneşe pencere, delik açacaksın ki bu ışık buraya girsin. Kelâm-ı kibar ne diyor:
Günde yetmiş kez hitab-ı "irciî"den bî-haber
"Fedhulî" sırrından âgâh olmayan derviş midir
Derviş söyleniyor dillerde. Dervişlik çok yüksek bir makamdır Allah'ın indinde. Dervişlikten yüksek bir makam yoktur. Niçin? Dervişler safiye makamına ulaşmışlar. Safiye makamı ne demek? Her şeyi Allah için yok etmişler. Allah'tan başka arzu kalmamış onlarda.